EESV beëindigen
Het beëindigen van een Europees Economisch Samenwerkingsverband (EESV) is, evenals de beoefening van het muziekrecht, een tamelijk exotische aangelegenheid. Daarnaast is de juridische ontmanteling van een EESV tamelijk complex. Hieronder in vogelvlucht het te volgen stappenplan, naar de huidige wettelijke stand van zaken en in lijn met het beleid van de Kamer van Koophandel (anno 2015).
1. Kenmerken Europees Economisch Samenwerkingsverband (EESV)
Het Europees Economisch Samenwerkingsverband is een in 1985 geïntroduceerde communautaire rechtsvorm. Deze rechtsvorm is erop gericht om als soortgelijke Europese bedrijven of beroepsbeoefenaars gezamenlijk activiteiten te ontplooien. Het doel van dit Europese samenwerkingsverband is de economische werkzaamheid van zijn leden te vergemakkelijken of te ontwikkelen door het samenbrengen van middelen, bedrijfsactiviteiten en vakkennis. Een EESV heeft binnen de Europese Unie - en daarmee ook in Nederland - rechtspersoonlijkheid. De EESV (in het Engels: European Economic Interest Grouping, EEIG) dient te worden onderscheiden van de Europese Vennootschap (Societas Europaea).
Een EESV wordt opgericht middels een oprichtingsovereenkomst. Deze akte van oprichting moet aan een aantal formele vereisten voldoen, waaronder handelsnaam, zetel, doel en vermelding van de (handels)namen van de individuele leden. Het samenwerkingsverband behoeft niet noodzakelijkerwijs met kapitaal te worden gefinancierd. Men kan met andere woorden gebruik maken van alternatieve financieringsmethoden, zoals de inbreng van arbeid. De oprichting dient - evenals de beëindiging - te worden aangekondigd in het Publicatieblad van de Europese Unie.
Voor de leden en bestuurders van een EESV met statutaire zetel in Nederland geldt onbeperkte hoofdelijke aansprakelijkheid (grofweg zoals bij een VOF) voor schulden van het samenwerkingsverband. Er is derhalve sprake van een combinatie van rechtspersoonlijkheid (zoals een NV of een BV) en hoofdelijke aansprakelijkheid.
De winst of het verlies moet worden toegerekend aan de leden. De wijze van verdeling behoort te worden omschreven in de oprichtingsakte. Buitenlandse leden worden in Nederland belast en het resultaat is enkel bij de leden belastbaar. Tenslotte kan een EESV geen openbaar beroep doen op de kapitaalmarkt.
De EESV is geregeld in de Europese Verordening (EEG) nr. 2137/85 van de Raad van 25 juli 1985 tot instelling van Europese economische samenwerkingsverbanden. Voor Nederland zijn verder van belang de Uitvoeringswet van deze verordening alsook de Fiscale behandeling van Europese economische samenwerkingsverbanden (link).
2. Ontbinding
Ontbinding, vereffening en beëindiging van een EESV
De beëindiging van een EESV verloopt over verschillende schakels. Kortweg komt het neer op ontbinden - vereffenen - publiceren - beëindigen. De eerste stap is ontbinding. Allereerst dient er een grond te zijn voor de ontbinding, vaak het ontbindingsbesluit.
Dat ontbindingsbesluit dient ingevolge art. 31 van Verordening nr. 2137/85 te worden genomen door de leden, met eenparigheid van stemmen. Tenzij de oprichtingsovereenkomst anders bepaalt - bijvoorbeeld een 2/3e meerderheid. Indien het samenwerkingsverband niet meer aan de voorwaarden van artikel 4 lid 2 Verordening nr. 2137/85 voldoet, dat wil zeggen het vereiste dat de EESV uit ten minste twee vennootschappen of juridische lichamen moet bestaan die hun hoofdkantoren in verschillende Lidstaten hebben, dan wel een combinatie van vennootschappen en natuurlijke personen, moet het eveneens worden ontbonden.
Nadat het ontbindingsbesluit is genomen dient Kamer van Koophandel formulier 17a te worden ingevuld, ondertekend en ingediend. Degene die dit formulier tekent moet bestuursbevoegdheid bezitten. Hiermee wordt de registratie doorgehaald in het Handelsregister. Deze mutatie wordt vervolgens door de KvK zelf in een landelijk dagblad gepubliceerd, en op officielebekendmakingen.nl (het digitale portaal van het Staatblad en de Staatscourant).
De ontbinding mag van de wetgever in verband met de rechtszekerheid niet met terugwerkende kracht geschieden. In KvK formulier 17a kan een vereffenaar worden aangewezen. Vaak is dit een van de (oud-)bestuurders van het economisch samenwerkingsverband. Turbo liquidatie is niet geoorloofd.
3. Vereffening EESV
Na de ontbinding van (de onderneming van) de EESV is deze in liquidatie. Artikel 35 lid 1 Verordening nr. 2137/85 zegt: de ontbinding van een samenwerkingsverband heeft de vereffening ervan tot gevolg. Artikel 35 lid 2 Verordening nr. 2137/85 geeft vervolgens aan: het vereffenen van het samenwerkingsverband en de afsluiting van die vereffening worden beheerst door het nationale recht. In casu ons eigen Nederlands recht.
Dat betekent dat art. 2:23 Burgerlijk Wetboek (BW) e.v. van toepassing zijn op de vereffening van het vermogen van de EESV. Artikel 19 van Boek 2 BW is niet van overeenkomstige toepassing. Een en ander betekent:
- Voor zover rechter of statuten geen andere vereffenaars benoemt/aanwijzen, worden de bestuurders vereffenaars van het vermogen van een ontbonden rechtspersoon. Bepalingen omtrent benoeming, ontslag, schorsing en toezicht op bestuurders zijn van toepassing, voor zover de statuten niet anders bepalen.
- De vereffenaar heeft dezelfde bevoegdheden, verplichtingen en aansprakelijkheden als een bestuurder, voor zover verenigbaar met zijn taak als vereffenaar.
- Als de vereffenaar blijkt dat de schulden de baten zullen overtreffen, doet hij aangifte tot faillietverklaring, tenzij alle bekende schuldeisers instemmen met een vereffening buiten faillissement.
- Dat de vereffenaar eventuele baten in verhouding tot ieders recht overdraagt aan hen die krachtens de statuten daartoe zijn gerechtigd, of anders aan de leden of de aandeelhouders.
- Er moet een plan van verdeling worden vastgelegd (dat 2 maanden ter inzage dient te liggen) en uiteindelijk rekening en verantwoording worden afgelegd. Rekening en verantwoording moeten bovendien bij de betreffende Kamer van Koophandel worden gedeponeerd. Ook behoort er te worden afgerekend met de fiscus.
- De vereffening eindigt indien geen aan de vereffenaar bekende baten aanwezig zijn. Zijn er baten die om de een of andere reden niet verdeeld kunnen worden, dan moeten zij in bewaring worden gegeven (bij de rechtbank). Zie verder art. 2:23b BW over deze materie en art. 2:23c BW (alsmede hieronder onder 5, derde alinea) over eventuele heropening van de vereffening.
- Mochten er tòch schulden zijn, dan zijn de uitgetreden leden mede aansprakelijk indien die schuld voortvloeit uit werkzaamheden van het samenwerkingsverband voor beëindiging van het lidmaatschap.
Het kan gezien het bovenstaande dus voorkomen dat een overblijvend buitenlands (bestuurs)lid, bijvoorbeeld na uittreding van de overige bestuurder(s) zelfstandig bevoegd wordt, vervolgens moet ontbinden en daarna zichzelf als vereffenaar aanwijst. En dat terwijl de EESV zijn statutaire zetel in een ander land heeft, bijvoorbeeld Nederland, met een voor dat overblijvende bestuurslid onbekende jurisdictie. Taalbarrières liggen in een dergelijke situatie al gauw op de loer, bijvoorbeeld gedurende de correspondentie met de Kamer van Koophandel.
4. Deponering en inzagetermijn rekening en verantwoording, plan van verdeling
Rekening en verantwoording alsook het plan van verdeling moet 2 maanden publiekelijk ter inzage liggen. De vereffenaar dient ter openbaarmaking een bericht te plaatsen in een landelijk dagblad (dit kan nog niet via internet, zoals bijvoorbeeld in Duitsland al wel mogelijk is). In dat bericht staat onder meer dat de relevante stukken, waaronder het verdeelplan bij de Kamer van Koophandel zijn gedeponeerd. Voor deze publicatie bestaat de volgende standaardtekst:
______________EESV in liquidatie. Genoemde rechtspersoon is ontbonden door opheffing van de onderneming bij besluit van _________, per __________. De rekening en verantwoording (en het plan van verdeling) liggen ter inzage voor eenieder tot _________________(2 maanden na datum onderhavige publicatie) ten kantore van het handelsregister van de Kamer van Koophandel, vestiging _____________ en ten kantore van _________________ te______________.
De inzagetermijn van 2 maanden neemt een aanvang op het moment dat het bericht in het landelijke dagblad wordt gepubliceerd. Niet reeds op het moment dat de stukken daadwerkelijk bij de KvK worden gedeponeerd. Startmoment is publicatie.
5. Besluit einde vereffening
De vereffenaar kan, indien er geen baten meer bij hem bekend zijn en de 2 maanden inzagetermijn voorbij zijn, het besluit nemen dat de vereffening een einde neemt. In dat besluit staat dat er rekening en verantwoording is afgelegd, dat alles is verdeeld en dat er verder geen baten bekend zijn.
Turbo-liquidatie is niet toegestaan bij de beeindiging van een EESV
Vervolgens vult de vereffenaar KvK formulier 17b in (inschrijving einde rechtspersoon) en stuurt dit samen met het besluit einde vereffening (voor de volledigheid van het dossier) op naar de Kamer van Koophandel. Met de afsluiting van de vereffening is de liquidatiefase van de rechtspersoon beëindigd. Turbo-liquidatie is zoals hierboven gezien niet toegestaan. Worden deze stappen niet genomen dan blijft de EESV voor onbepaalde tijd in de liquidatiefase hangen.
Overigens kunnen belanghebbenden de rechtbank o.g.v. art. 2:23c BW verzoeken de vereffening van het vermogen te heropenen. De rechtspersoon herleeft dan (bij toewijzing van dit verzoek) weer, doch uitsluitend ter afwikkeling van de heropende vereffening. Artikel 2:23c lid 2 en art. 3:320 BW geven regels omtrent de verjaring van rechtsvorderingen die ontstaan of bekend worden in het tijdvak na beëindiging.
6. KvK publicatie Europees Publicatieblad
De KvK publiceert (na ontvangst van formulier 17b) het einde van de vereffening vervolgens zelf in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen. Een en ander op grond van de artt. 11 juncto 39 lid 1 Verordening nr. 2137/85. De KvK. Ook publiceert de KvK het einde van de EESV (zoals zij eerder de ontbinding / doorhaling reeds had gepubliceerd) via de daartoe bestemde nationale kanalen. Let derhalve goed op het juridische onderscheid tussen “ontbinding” en “beëindiging”. Nadat al deze stappen zijn doorlopen is het Europees Economisch Samenwerkingsverband beëindigd en is deze opgehouden te bestaan.